Niby prosta sprawa: odwołujemy i „do widzenia!”. A jednak odwołanie z zarządu jest źródłem wielu błędów i kontrowersji. Jest też jedną z fraz bardzo często wpisywanych do wyszukiwarki google.
Użytkownicy Internetu pytają się:
Kto odwołuje zarząd spółki? Kto może odwołać zarząd spółki?
Zatem, temat jest gorący i zazwyczaj palący.
Jednak jedno, to poprawnie odwołać członka zarządu a drugie, to spróbować zabezpieczyć się przed odwołaniem.
Zastrzeżenie jest takie: tytuł publikacji mówi o prezesie zarządu, ale oczywiście wszystko co przedstawiam dotyczy wiceprezesów i innych członków zarządu bez tytułu „prezesowskiego”.
Bo w spółce wcale nie musi być prezesa! Mogą być tylko członkowie zarządu.
Ale pewnie i tak pracownicy oraz inne osoby będą zwracały się: Pani Prezes, Panie Prezesie.
Trzy historie odwołania Prezesów – trzy morały
Z tej publikacji nauczycie się najważniejszych rzeczy o odwołaniu z zarządu wyciągając wnioski z trzech historii.
***
UWAGA: Zamiast czytać, możesz słuchać w moim podkaście:
***
Zaparz dobrą kawę i zaczynamy!
Oto Pierwsza historia:
Uchwała o odwołaniu członka zarządu
Przychodzi szefowa biura zarządu do prezesa:
– Panie prezesie, w porządku obrad najbliższej rady nadzorczej jest punkt „zmiany w składzie zarządu”. Czy w tym dniu nie jest Pan przypadkiem na wyjeździe służbowym w Krakowie?
Prezes:
– A mam być?
Szefowa biura zarządu:
– Dobrze by było.
Rada nadzorcza podjęła uchwałę o odwołaniu członka zarządu, a następnie uchwałę o upoważnieniu przewodniczącego rady do wręczenia prezesowi wypowiedzenia umowy, którą miał ze spółką. Prezes przebywał jednak w tym dniu na wyjeździe służbowym.
Jeśli taka sytuacja przydarzy się członkowi zarządu – jest to błąd rady nadzorczej, który de facto prezes mógłby wykorzystać na swoją korzyść.
Zapamiętaj!
Jeśli rada nadzorcza odwoła Cię i nie wypowie Ci równocześnie (w tej samej uchwale umowy) to z momentem odwołania Cię traci ona nad Tobą swoją – nazwijmy to władzę – i już nie może wypowiedzieć Ci umowy.
Morał:
Dobrze, jest mieć zaufane osoby w biurze zarządu oraz dobrze spisany ze spółką kontrakt, który zapewni członkowi zarządu poduszkę finansową na wypadek niespodziewanego odwołania z zarządu.
***
Przeczytaj koniecznie również:
- Odpowiedzialność członka zarządu za weksel
- Absolutorium dla zarządu
- Solidarna odpowiedzialność członków zarządu
- Odpowiedzialność członka zarządu
Łyk dobrej kawy i Druga historia Prezesa zainspirowana Waszymi komentarzami:
Odwołanie członka zarządu i prawo do premii
Prezes zarządu miał w kontrakcie ustaloną premię od wyników spółki. Zapis o premii zawierał też dość częste sformułowanie, że premia nie należy się, jeśli przyczyną odwołania będzie:
- naruszenie zapisów umowy czy statutu spółki,
- działania niekorzystne dla spółki.
Zgromadzenie wspólników postanowiło dokonać zmiany warty i wymienić skład zarządu, rozpoczęli obrady i zrobili przerwę. Prezes zarządu chcąc zapobiec sytuacji, w której spółka nie wypłaci mu wypracowanej premii, zlecił przelew premii na swoje konto.
Zgromadzenie wspólników podjęło uchwałę o odwołaniu prezesa zarządu a następnie spółka zarzuciła prezesowi, że działał na niekorzyść spółki i nie miał uprawnienia do zlecenia dyspozycji przelewu premii w dniu w którym podjęto uchwałę o odwołaniu z zarządu.
Zapamiętaj!
Odwołanie członka zarządu jest skuteczne z chwilą podjęcia uchwały. W momencie odwołania spółka musi:
- zawiadomić członka zarządu o odwołaniu,
- w terminie 7 dni złożyć wniosek o wykreślenie z KRS.
Jeśli spółka skutecznie nie poinformuje członka zarządu o odwołaniu, to poniesie tego negatywne skutki. Członek zarządu nie ponosi odpowiedzialności za czynności podjęte po odwołaniu, a przed uzyskaniem informacji w tym zakresie.
Zatem wracając do naszego Prezesa zarządu – wg mnie – mógł on jako osoba uprawniona do reprezentacji spółki dokonać dyspozycji przelewu premii w czasie przerwy w obradach zgromadzenia wspólników, które dopiero po przerwie podjęło uchwałę o jego odwołaniu i poinformowało o swej uchwale.
Morał:
Dobrze jest mieć zabezpieczony kontrakt, który zagwarantuje Ci bezwzględnie wypłatę premii. Skorzystaj z moich sprawdzonych zapisów są w TYM miejscu.
Negocjując zasady wypłaty premii zadbaj o to, by w kontrakcie zostały określone jednoznaczne kryteria wypłaty premii. Jeśli za Twojej kadencji spółka osiągnie określony zysk Twoja premia zostanie wypłacona. Pamiętaj przy tym, aby zabezpieczyć dokumenty finansowe spółki, które poświadczą osiągnięty wynik na moment Twojego odejścia ze spółki.
***
Przeczytaj koniecznie również:
- Zmiany w kodeksie pracy – za ich wdrożenie w firmach odpowiada zarząd
- Kontrakt menedżerski – czym jest i kiedy warto go zawrzeć?
- Polecenia wydane członkom Zarządu
- Pełnomocnictwa w spółkach
- Działalność konkurencyjna członka zarządu spółki
Łyk dobrej kawy i Trzecia historia Prezesa:
Zaskarżenie uchwały o odwołaniu członka zarządu
Prezes zarządu z wielkim poświęceniem realizował cele, prowadził spółkę do sukcesu, często kosztem rodziny, weekendów, wakacji. Spółka jednak – pomimo bardzo dobrych wyników – postanowiła zmienić zarząd.
Prezes zarządu został odwołany przez radę nadzorczą uchwałą podjętą przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Ale nie mógł pogodzić się z takim potraktowaniem.
Zdawał sobie sprawę, że „prezesem się bywa a nie jest” i że spółka może go w każdym czasie odwołać, ale nie sądził, że to się wydarzy, szczególnie, że efektem jego zarządzania stała się stabilna i silna sytuacja spółki.
Postanowił zaskarżyć uchwałę o odwołaniu do sądu i tam dochodzić swoich praw pokazując spółce, że nie można ot tak po prostu pozbywać się zarządzających, tym bardziej, że wg. niego do odwołania doszło z naruszeniem przepisów, gdyż nie wszyscy członkowie rady zostali powiadomieni o treści projektu uchwały o odwołaniu prezesa zarządu a dodatkowo jeden z członków rady zgłosił sprzeciw przeciwko głosowaniu nad odwołaniem przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.
Zapamiętaj!
Jako członek zarządu nie możesz zaskarżyć uchwały zgromadzenia wspólników (sp. z o. o.) lub walnego zgromadzenia akcjonariuszy (spółka akcyjna) o Twoim odwołaniu!
Jest na to uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 1 marca 2007r. (sygn. akt III CZP 94/06). Znajdziesz w niej wyjaśnienie, że członek zarządu z chwilą odwołania traci legitymację do wytoczenia powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały sprzecznej z ustawą (czyli z ksh).
Pamiętaj jednak, że dla Ciebie lepiej jest jeśli odwoła Cię rada nadzorcza…
Czy wiesz dlaczego?
Ponieważ Sąd Najwyższy uznał, że jeśli członek zarządu spółki został odwołany przez radę nadzorczą, to może dochodzić w sądzie ustalenia nieważności tej uchwały. Podstawą takiego roszczenia jest przepis Kodeksu postępowania cywilnego.
W konsekwencji jeśli odwoła Cię rada nadzorcza możesz podważyć swoje odwołanie i doprowadzić do swojego „przywrócenia”. Uściślając – sąd może ustalić, że Twoja funkcja w zarządzie nigdy nie ustała.
Odnosząc się do planów naszego prezesa zarządu co do zaskarżenia uchwały rady nadzorczej do sądu, to rzeczywiście mógłby mieć szansę na uzyskanie ochrony prawnej. Warto pamiętać, że uchwały rady nadzorczej są nieważne jeśli nie wszyscy członkowie rady zostali powiadomieni o treści projektu uchwały. A tak było w opisanym przypadku.
Dodatkowo – owszem rada nadzorcza może podejmować uchwały przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość także w sprawach, dla których umowa spółki przewiduje głosowanie tajne [odwołanie członka zarządu], jednak tylko wtedy, gdy żaden z członków rady nadzorczej nie zgłosi sprzeciwu, a w opisanej sprawie zgłosił.
Morał:
Nie warto jest poświęcać się dla spółki, jeśli przed powołaniem do zarządu nie zadbałaś/eś o odpowiednie zapisy, które zagwarantują Ci spokojny sen na wypadek Twojego odwołania z zarządu.
Moja rekomendacja dla Ciebie
Bezwzglednie, sprawdź w umowie spółki/statucie kto może Cię odwołać?
Jeśli jest to rada nadzorcza, to wraz z uchwałą o odwołaniu to jeszcze może nie być koniec … 🙂
Przeczytaj też koniecznie:
***
Odwołanie członka zarządu – najczęściej zadawane pytania
Spójrzmy na najczęściej zadawane mi pytania w kontekście odwołania prezesa zarządu:
Jak odwołać członka zarządu?
Przyjrzyjmy się odpowiednim przepisom kodeksu spółek handlowych. Otóż zgodnie z § 4 art. 201 ksh członek zarządu odwoływany zostaje uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Oznacza to, że sposób odwołania członka zarządu może przewidywać umowa spółki i w takiej sytuacji jej postanowienia są wiążące. W przeciwnym razie, czyli jeśli umowa spółki na ten temat milczy, decyzję o odwołaniu podejmuje zgromadzenie wspólników w formie uchwały.
Kto może odwołać członka zarządu?
Tutaj również przepisy KSH są jasne i przejrzyste. Otóż artykuł 203 § 1 k.s.h. mówi wprost, iż członek zarządu może być w każdym czasie odwołany uchwałą wspólników.
Wnioskować z tego można, że aby można było odwołać członka zarządu należy zwołać zgromadzenia wspólników, które podejmie stosowną uchwałę. Członka zarządu można odwołać z datą przyszłą.
Odwołanie członka zarządu – jakie przepisy?
Odwołanie członka zarządu, tak samo jak prezesa zarządu, reguluje ten sam przepis kodeksu spółek handlowych, czyli art. 203 § 1. Mówi on – przypomnę – że członek zarządu może być w każdym czasie odwołany uchwałą wspólników. Co więcej, paragraf 2 tego samego artykułu mówi, że umowa spółki może zawierać inne postanowienia, w szczególności ograniczać prawo odwołania członka zarządu do ważnych powodów.
Aby doszło do odwołania członka zarządu musi zostać zwołane zgromadzenie wspólników i podjęta uchwała, której wzór podaję niżej.
Jak wygląda wzór uchwały o odwołaniu członka zarządu?
Wzór uchwały może wyglądać na przykład tak (spółka jest fikcyjna):
Uchwała nr 1/2023
Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników AVALON Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością / akcyjnej
z siedzibą w Warszawie z dnia 02.02.2023 roku
1
Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników AVALON Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie niniejszym odwołuje Pana Jana Kowalskiego z Zarządu Spółki ze skutkiem na koniec dnia 31.03.2023 roku
2
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Uchwała została podjęta w głosowaniu tajnym. „Za” głosowały 3 osoby, „przeciw” – brak, „wstrzymujących się” – brak.
***
Możesz też posłuchać szkolenia VOD Odwołanie członka zarządu:
Jeśli masz pytania, skorzystaj z porady prawnej u mnie TUTAJ>>
autor:
Monika Drab
radca prawny
***
Podcastu Prawne Sekrety Zarządów Spółek możesz słuchać również na YouTube:
Kontrakt menedżerski – czym jest i kiedy warto go zawrzeć?
Sposoby zatrudniania kadry kierowniczej (dyrektorów, prezesów, członków zarządu) w spółkach rodzą w praktyce wiele pytań. Na jakiej bowiem podstawie najkorzystniej zatrudnić kadrę kierowniczą? Czym różni się umowa o pracę od kontraktu menedżerskiego?
Czy z osobami zarządzającymi firmą zawierać w ogóle jakieś dodatkowe umowy, czy też ograniczyć się do samego aktu powołania do zarządu spółki? Sprawdź, jakie rozwiązanie jest korzystniejsze… [Czytaj dalej…]
********
Pobierz wzory:
Rezygnacja z funkcji członka zarządu w 5 wersjach
***
Skorzystaj z Porady Prawnej
{ 16 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Po przeczytaniu tego wpisu mam wrażenie, że posada prezesa dużej firmy to ciągłe spanie na szpilkach, bo przy odrobinie nieuwagi zarząd może go po prostu odwołać. Do tego czasem przez niedopatrzenie nie otrzyma nawet premii. Już się nie dziwie, że w dużych korporacjach kontakt ze specjalistami prawa pracy jest tak popularny. Przecież trzeba się jakoś bronić. Bardzo ciekawe historie.
Dzień dobry Panie Tomaszu,
Dziękuję za komentarz, który świadczy, że zapoznał się Pan z publikacją „od deski do deski” 🙂 A na tym najbardziej mi zależy, aby jak największa ilość osób zaczęła korzystać z mojej wiedzy i doświadczenia. Dlatego w moich publikacjach ograniczam prezentację przepisów i orzecznictwa do potrzebnego minimum a przedstawiam prawdziwe i z życia wzięte historie. Zapraszam do lektury kolejnych wpisów, które przygotowują! Pozdrawiam i proszę dbać o siebie w tych niespokojnych czasach!
Monika
Bardzo przydatny artykuł. Dobrze jest wiedzieć, ze istnieje możliwość odwołania. Niestety często bez pomocy prawnika nie jesteśmy świadomi wszystkich swoich praw.
Super! Dziękuję za pomoc 🙂
A ja mam cięższe pytanie, spółka założona przez S24, dwóch udziałowców po długich kłótniach jeden udziałowiec odsprzedaje swoje wszystkie udziały (jest także prezesem zarządu) innej osobie nie będącej udziałowcem tej spółki, podpisuje sprzedaż udziałów profilem zaufanym i… no właśnie pieniądze za udziały zostały wypłacone a udziałowiec sprzedający zmienił hasło do portalu S24 i osoba na którą udziały zostały sprzedane nie może potwierdzić zakupu profilem zaufanym. Co zrobić w takim układzie?
Właśnie mój mąż od jakiegoś czasu szuka dobrego prawnika, który zna się na prawie pracy. Ma pewien problem, który chciałby jak najszybciej rozwiązać
Dzień dobry Pani Ado,
Zapraszamy zatem do kontaktu. T:691056465
Pozdrawiam
Monika Drab
Moja siostra jest w podobnej sytuacji. Myśli nawet o tym by skorzystać z oferty jaką jest pomoc prawna białystok. Dodatkowo z tego co widziałyśmy to pracują tutaj osoby z naprawde dużym doświadczeniem
Pani Mecenas, a czy są Pani zdaniem jakieś różnice w konsekwencjach prawnych pomiędzy uchwałą o odwołaniu a rezygnacją? Często zastanawiam się nad tym, gdy przychodzą Klienci z prośbą o przeprowadzenie zmian w zarządzie. Z reguły mogę wtedy wybierać pomiędzy tymi dwiema opcjami – tj. obie strony godzą się na odwołanie. Dla mnie bardziej praktyczna jest z reguły uchwała – bo i tak przygotowuję protokół, nie trzeba organizować podpisów osób rezygnujących. Ale zawsze z tyłu głowy mam pewne obawy, czy nie wyrządzam komuś krzywdy. 🙂
Jednak ważne jest by skonsultować swoje sprawy z dobrym prawnikiem. Ja od jakiegoś czasu mam na oku dobrą kancelarię, z którą planuję właśnie nawiązać współpracę
Pani Dario, zgadzam się w 100 procentach , każda sprawa jest inna i wymaga indywidualnego podejścia.. Życzę dobrych rozwiązań ! Pozdrawiam serdecznie, Monika Drab
Jeśli w umowie spółki jest zapis mówiący, że zgromadzenie wspólników może odwołać członka zarządu natomiast dokładne zapisy w tej kwestii reguluje już szczegółowo umowa wspólników? Czy zapisy z umowy wspólników będą wiążące, które ściśle określają powody odwołania czy jednak zapisy umowy spółki będą obowiązywały gdzie nie ma wyszczególnionych żadnych powodów odwołania czlonka zarzadu? Co będzie w tym wypadku wiążące , umowa spółki czy umowa wspólników?
Pani Mecenas.
Prezes Zarządu został odwołany w dniu 25 marca, kontrakt menadzerski został podpisany 27 marca poprzedniego roku z adnotacją, że pełnienie obowiązków od 28 marca. W związku z tym, że odprawa przysługuje po roku pełnienia funkcji, czy jest jakakolwiek możliwość jej otrzymania?
Dzień dobry Panie Macieju,
dziękuję za pytanie. Jeżeli odprawa zgodnie z zapisami kontraktu przysługuje po roku pełnienia funkcji, a prezes zarządu nie pełnił funkcji przez rok, to raczej nie ma możliwości jej otrzymania. Jednak – jak w każdej sprawie – liczą się szczegóły. Pisze Pan, że kontrakt został podpisany 27 marca, a tu istotne jest nie to kiedy kontrakt został podpisany a kiedy członek zarządu został powołany. Jeśli bowiem od powołania (nie podpisania kontraktu) do odwołania upłynął rok, to warunek do uzyskania odprawy zostałby spełniony. Proszę to traktować jak wskazówkę do dalszych ustaleń, wiążącą opinię mogłabym wydać zapoznając się z dokumentami dotyczącymi sprawy.
Pozdrawiam serdecznie,
Monika Drab
Dziękuję za odpowiedź Pani Mecenas. Przy odprawie jest mowa nie o roku, jak poprzednio pisałem, tylko o 12 miesiącach, ale to chyba nic nie zmienia.
Pozdrawiam
Dokładnie, nie zmienia Panie Macieju.
Pozdrawiam serdecznie