Mobbing w pracy – jak przeciwdziałać? Kto odpowiada?
Pracownik może pozwać firmę o mobbing nie płacąc opłaty sądowej!
Od 28 września 2023 r. każdy pracownik, który pozwie firmę o mobbing czy np. nierówne traktowanie w wynagrodzeniu nie będzie musiał wpłacać opłaty sądowej od takiego pozwu!
Co to oznacza dla firm?
Zmiana przepisów może spowodować, że nie będzie ograniczeń w szacowaniu kwoty roszczenia, szczególnie w sprawach o mobbing, dyskryminację czy molestowanie.
Już teraz pozwy w takich sprawach są wielotysięczne, ale często pracowników powstrzymywał fakt, że jeśli wnosili o kwotę większą niż 50.000 złotych, to musieli wpłacić opłatę sądową 5 %.
Zatem, często odpuszczali, bo nie chcieli ryzykować.
Teraz pracownik może wycenić swoje roszczenie przy mobbingu zarówno o odszkodowanie, jak i o zadośćuczynienie na odpowiednio wysokie kwoty i nie musi się obawiać, że „inwestycja w proces” okaże się kosztowna.
Firmy muszą utworzyć rezerwy finansowe
Jeśli pracownik pozwie firmę o konkretną kwotę, która nie będzie odpowiadała trzymiesięcznemu wynagrodzeniu tylko będą to setki tysięcy złotych, to pozwani przedsiębiorcy będą musieli utworzyć rezerwę finansową odpowiadającą kwocie pozwu.
Dla firm taka zmiana rodzi konieczność przyjrzenia się zagadnieniu mobbingu i ewentualnej dyskryminacji płacowej. Wiadomym jest bowiem, że nie wszystkie firmy mają procedury anymobbingowe i szkolą cykliczne kadrę kierowniczą z antymobbingu.
Tymczasem pierwszy paragraf przepisu dotyczącego mobbingu nakłada właśnie na pracodawcę (zarząd) obowiązek przeciwdziałania mobbingowi w firmie.
Zatem nie wystarczy to, że zarząd sam nie mobbinguje. Zarząd musi podjąć określone działania, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo mobbingowania przez np. przełożonych. Nie może pozostać bierny. Zarząd, który nic nie robi w kwestii zabezpieczenia firmy przed niebotycznymi odszkodowaniami, sam naraża się na odpowiedzialności wobec firmy (wspólników, akcjonariuszy).
Warto pamiętać, że przegrane procesy o mobbing czy nierówne traktowanie pracowników, które najczęściej w firmach dotyczy wynagrodzeń nie pozostaje obojętne z punktu widzenia odpowiedzialności członków zarządu wobec spółki.
Członek zarządu bowiem odpowiada – zgodnie k.s.h – za działania i zaniechania sprzeczne z prawem, czyli także kodeksem pracy.
ZAMÓW SZKOLENIE Z ANTYMOBBINGU DLA SWOJEJ FIRMY
Mobbing w pracy to niechlubne zachowanie managerów.
Jednak z obserwacji wiem, że mobberzy są często „ulubieńcami” członków zarządu ponieważ realizują cele, założone budżety.
Swoim zachowaniem potrafią tak zestresować zespół, że pracuje on ponad siły, z naruszeniem zasad prawnych, poddając się terrorowi w pracy.
I choć rzeczywiście cele zostają osiągnięte, to zdarza się, że za jakiś czas na biurkach członków zarządu ląduje pozew o odszkodowanie i zadośćuczynienie za stosowany mobbing.
Zorganizuj szkolenie wewnętrzne dla swoich pracowników! Pozyskaj ofertę dla swojej firmy: sekretariat@dja-legal.pl
Dlaczego jest to ważne?
Ponieważ pracodawcy mają ustawowy obowiązek przeciwdziałać mobbingowi w pracy – wynika to wprost z art. 94 (ze znaczkiem 3) Kodeksu pracy.
Pracownicy coraz śmielej decydują się na skierowanie do sądów spraw o mobbing, molestowanie i dyskryminację.
Dlatego:
Jeśli jesteś członkiem zarządu lub kadry zarządzającej to zadbaj, aby pracownicy wiedzieli konkretnie co jest, a co nie jest mobbingiem w pracy.
Postanowiłam napisać dziś o tej szczególnej odsłonie odpowiedzialności członków zarządu.
Obserwuję bowiem coraz więcej pozwów pracowników o odszkodowania i zadośćuczynienia za stosowanie mobbingu w pracy.
A zasądzane kwoty są często niebotyczne.
Mobbing w pracy – niechlubne zachowanie pracodawcy i duży problem dla pracownika
Ale przecież w dobie pracy zdalnej kontakty są na tyle ograniczone, że ryzyko pojawienia się tego zjawiska w firmie jest znikome. Wszak mobbing zazwyczaj odbywa się w pokojach, gabinetach, na korytarzu, podczas spotkań „w cztery oczy”.
***
UWAGA: Zamiast czytać, możesz słuchać w moim podkaście:
***
Nic bardziej mylnego! Posłuchaj tej historii:
Kamila pracuje w dziale marketingu.
Na co dzień przygotowuje dla działu sprzedaży akcje reklamowe, najróżniejsze promocje, kontaktuje się z agencjami, prowadzi social media, pracuje zdalnie, bo jej praca nie wymaga osobistego stawiennictwa w biurze. Aby podtrzymać relacje towarzyskie, od czasu do czasu, Kamila pojawia się jednak w biurze.
Tymczasem każdego dnia Kamila uczestniczy w telekonferencjach. Jej telefon dzwoni non-stop.
Choć sprzedaż produktów firmy idzie dobrze, cele sprzedażowe zostały podkręcone. Gdy zbliża się koniec miesiąca i dyrektorowi sprzedaży brakuje określonej wielkości obrotu do osiągnięcia narzuconych budżetów, dzwoni do Kamili i obciąża ją winą za niepowodzenie sprzedaży.
Prawie każde spotkanie online w gronie kilkunastu pracowników firmy zaczyna się słowami:
„Podziękujcie Pani Kamili za to, że nikt nie dostanie premii. Jej żałosne akcje marketingowe jak zwykle były spóźnione i nietrafione. Nie umie zrobić nawet prostej promocji. Jest jednym wielkim kosztem dla firmy”.
Jednak oprócz obrażania, ubliżania i poniżania podczas telekonferencji, dyrektor wysyła do Kamili e-maile, dołączając do wiadomości kilku innych pracowników.
Pisze w nich o nieterminowości, o nieudolności, używa słów:
„Lepiej na tej zdalnej ugotuj obiad mężowi, bo Twoja praca nie ma większego sensu”.
Mobbing w pracy przykłady
Stawiam tezę, że zjawisko mobbingu jest powszechne i występuje niemal w każdej firmie.
A to, że firma, w której pracujesz czy którą zarządzasz nie ma (jeszcze) z tego tytułu procesów sądowych wynika wyłącznie z pewnej trudności w pozyskaniu materiału dowodowego.
Zastanów się jednak i odpowiedz sobie, czy masz pewność, że w Twojej firmie nie ma zachowań, które noszą cechy mobbingu?
Takimi działaniami mogą być między innymi:
- nadmierne krytykowanie czy kontrolowanie pracownika
- negatywne komentowanie każdego postępowania i każdej decyzji pracownika
- przeciążanie nadmiarem prac
- pozbawianie odpowiedzialnych zadań
- pomijanie przy awansach.
Mobbing w pracy – lubisz przerywać?
Uważaj! Stałe przerywanie wypowiedzi też może być oznaką mobbingu.
Zdarza Ci się, że nie panujesz nad emocjami w kontaktach z podwładnymi?
Obserwujesz, że Twoi menedżerowie dają upust swoim negatywnym uczuciom, gdy sprzedaż „leci na łeb, na szyję”, największy odbiorca wycofuje się ze współpracy, plan marketingowy nie przynosi oczekiwanej sprzedaży.
Przeczytaj o tym, jak skutecznie „nałożyć” cele na pracowników – budżety do wykonania >>
Brzmi znajomo?
Być może nie jesteś w stanie zmienić swojego stylu zarządzania.
Być może, tak cenisz efekty pracy swoich menedżerów, że przymykasz oko na niektóre ich sformułowania czy działania.
Jedno jest pewne – musisz znać ryzyko Twojego podejścia do mobbingu – szczególnie teraz!
Jak udowodnić mobbing w pracy?
Pozwy o mobbing stały się faktem.
Po 7 września 2019 r. pracownicy stało się jasne, że pracownik nie musi rozwiązać umowy o prace, aby wystąpić z pozew o odszkodowanie za mobbing. Może pozostawać w zatrudnieniu i jednocześnie procesować się z pracodawcą. W wymienionym wyżej dniu weszła bowiem ważna nowelizacja Kodeksu pracy.
Pracownicy mogą – na podstawie Kodeksu pracy – wystąpić do sądu z pozwem o odszkodowanie i zadośćuczynienie za krzywdę wyrządzoną mobbingiem nie tylko po zakończeniu stosunku pracy, ale także w trakcie zatrudnienia!
Mobbing w pracy – niechlubne zachowanie pracodawcy i duży problem dla pracownika
Mówi się, że mobbing w firmach jest wszechobecny, zarówno wtedy, gdy pracujemy zdalnie, jak i wtedy, gdy jesteśmy w biurze.
Zachowań, które mogą nosić jego znamiona jest bardzo wiele. Ważne, aby poznać definicję mobbingu.
Dopiero przykłady mobbingu pozwolą Ci rozpoznać, czy dane zachowanie może być uznane za mobbing, czy jednak nie.
Mobbing w pracy – definicja z Kodeksu pracy
Zgodnie z Kodeksem pracy mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.
Ale czy ta definicja mobbingu jest dla Ciebie zrozumiała?
Na czym polega mobbing w pracy?
Czytając definicję mobbingu można odnieść wrażenie, że nękać pracownika można byleby nie uporczywie i długotrwale.
Co oznacza uporczywie i długotrwale?
Odpowiadamy na to pytanie w e-bookach: Mobbing Co to i Mobbing Co dalej.
Najpopularniejsze działania z zakresu mobbingu dotyczą tzw. „terroru biurowego”.
Na mobbing narażony jest każdy, niezależnie od miejsca, w którym pracuje (chyba, że prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą).
Biuro, korporacja czy sklep to nie jedyne miejsca, w których można spotkać się z mobbingiem.
Co może być przejawem mobbingu wobec pracownika?
Mobbing w pracy może przybierać różne formy.
Wśród najpopularniejszych, charakterystycznych zachowań mobbera na szczególną uwagę zasługują:
- nieuzasadniona krytyka
- szukanie „na siłę” błędów
- publiczne upokarzanie i wyśmiewanie
- obmawianie
- plotkowanie
- nagminne przerywanie i niedopuszczanie do głosu
- wyśmiewanie
- obrażanie i groźby
- wydawanie absurdalnych, niewłaściwych, zbyt trudnych poleceń
- zatajanie kluczowych informacji
- szykanowanie
- poniżanie
- wyznaczanie niemożliwych do realizacji terminów wykonania zadania
- przydzielanie bezsensownych zadań i wydawanie absurdalnych poleceń
- bezpośrednie nękanie, takie jak terror telefoniczny, również po godzinach pracy
- obelżywe maile czy niestosowne żarty
- nieuzasadnione groźby związane z utratą pracy
- ograniczenie możliwości wypowiadania się
- wypowiadanie negatywnych uwag na temat jego życia osobistego
- molestowanie i aluzje o charakterze seksualnym
- ukrywanie istotnych informacji
- zmuszanie do wykonywania prac naruszających godność osobistą
- pomijanie przy awansach.
To tylko niektóre przykłady mobbingu. Jednak nie każde naganne zachowanie będzie mobbingiem.
Zachowania polegają na nękaniu lub zastraszaniu pracownika, ale jednocześnie muszą wywołać zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, spowodować poniżenie lub ośmieszenie pracownika, albo izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.
Dlatego czasami dochodzi do nieuzasadnionego oskarżenia o mobbing, co może rodzić problem dla osoby, która pomawia o mobbing swoich kolegów czy koleżanki.
Jakie mogą być rodzaje mobbingu w pracy?
Przykłady można mnożyć, sytuacja jest czasami trudna i w niejednej firmie „puszczają nerwy”, jednak prawo jest prawem i należy go przestrzegać.
Jaki jest wspólny mianownik sytuacji podanych w przykładach?
Mobbowanie może występować twarzą w twarz, w linii: przełożony – podwładny, podwładny – przełożony, pomiędzy pracownikami na równorzędnych stanowiska ale także online:
- podczas telekonferencji
- w korespondencji e-mail.
Tymczasem pracodawca nie tylko nie może stosować mobbingu, ale powinien również wszelkim sytuacjom mobbingowym przeciwdziałać.
Kto odpowiada za mobbing w pracy?
Zgodnie z art. 94³§ 1 Kodeksu pracy: Pracodawca zobowiązany jest do przeciwdziałania mobbingowi, czyli zazwyczaj zarząd firmy.
Co firma powinna zrobić, aby spełnić obowiązek przeciwdziałania mobbingowi?
Oto checklista spraw, które powinny być u każdego pracodawcy ustalone/sprawdzone/załatwione:
- Czy firma miała/ma zarzuty pracowników o mobbing? Jeśli tak, to czy i w jaki sposób sprawa zarzutów rozstała rozstrzygnięta (sankcje wobec mobbera, odszkodowanie/zadośćuczynienie na rzecz pracownika, nie podjęto działań).
- Czy firma systematycznie (np. co 6 miesięcy) przeprowadza szkolenia dla pracowników ucząc ich i pokazując na przykładach jakie zachowania mogą stanowić mobbing. Czy posiadacie dowody przeszkolenia pracowników (program, prezentację, ankiety).
- Czy w firmie funkcjonuje procedura antymobbingowa dostosowana do wielkości i charakteru firmy (nie jako „martwy” dokument ściągnięty jak wzór z Internetu).
- Czy w firmie została powołana komisja antymobbingowa, kto wchodzi w jej skład, czy są to osoby, które w odpowiedni sposób zostały przygotowane do tej funkcji.
- Czy w firmie jest specjalna procedura skargowa (w tym wyznaczenie jednostki, do której skargi te można kierować).
- Czy Zarząd jest świadomy, że odpowiada (z k.s.h) własnym majątkiem wobec spółki za straty wyrządzone zaniechaniami sprzecznymi z prawem, w tym w związku z nie przeciwdziałaniem mobbingowi w firmie.
Mobbing w pracy – jak dochodzić swoich praw?
Przeczytaj o tym, jak skutecznie walczyć z mobbingiem >>
Brak reakcji ze strony poszkodowanego daje niepisane przyzwolenie na czyny prawnie zakazane.
Niestety większość ofiar nie podejmuje walki ze swoimi prześladowcami, obawiając się utraty premii czy nawet pracy, obniżenia wynagrodzenia, degradacji na niższe stanowisko bądź jeszcze gorszego niż dotychczas traktowania.
Jednak Sądy coraz częściej stają po stronie poszkodowanych, o ile dysponują oni odpowiednim materiałem dowodowym.
Jak udowodnić mobbing w pracy?
Dowodami w sprawie o mobbing w pracy może być zarówno:
- dokumentacja pisemna (w tym zgłoszenie pracownika za pomocą procedury antymobbingowej w firmie czy pisemne oświadczenie pracownika o tym, że czuje się mobbingowany, skierowane do pracodawcy)
- korespondencja e-mail (bądź zgromadzona w oparciu o inne, firmowe programy, chaty bądź komunikatory)
- nagrania audio oraz video – szczególnie proste podczas pracy zdalnej
- świadkowie – współpracownicy, zwierzchnicy, podlegli pracownicy, wszyscy którzy na własne oczy widzieli zachowania mobbera i mogą je potwierdzić w sądzie.
To jeszcze nie wszystko!
Obecnie nie ma już wątpliwości, że pracownik nie musi rozwiązywać umowy o pracę i dopiero wtedy dochodzić swoich praw w sądzie. Pracownik może być cały czas pracownikiem firmy, pracować i jednocześnie procesować się z pracodawcą.
Co to daje? – Bieżący „dostęp” do materiału dowodowego, jeśli nadal mobbing w pracy trwa!
Co należy zrobić w przypadku mobbingu w pracy?
Zmieniły się przepisy i teraz jest już jasne, że pracownik może wystąpić do sądu z pozwem o odszkodowanie i zadośćuczynienie za krzywdę nie tylko po zakończeniu stosunku pracy, ale także w trakcie zatrudnienia!
I to jest najciekawsze, że często firmy nie zdają sobie sprawy z tego, że ryzykują wypłatę odszkodowania bez limitu co do wysokości, a także zapłatę zadośćuczynienia.
Osoba, która doświadczyła mobbingu w miejscu pracy ma pełne prawo do dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia.
Należy pamiętać, że to nie pracodawca, a Sąd decyduje o tym, czy dany proceder klasyfikuje się jako karalny.
Pracownik doznający mobbingu może wystąpić do Sądu z następującym roszczeniem:
- w sytuacji, gdy mobbing wywołał u niego rozstrój zdrowotny – o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę
- w sytuacji, gdy doznał mobbingu lub wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę – o odszkodowanie w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
Co to oznacza dla firmy?
Otóż, może zostać zobowiązana do zapłaty bardzo dużych kwot.
A osobami odpowiedzialnymi wobec spółki będą te, które reprezentują firmę i nie przeciwdziałały mobbingowi.
Procedura antymobbingowa – ochrona firmy i zarządu! Pozyskaj wzór
Jednym z elementów „przeciwdziałania mobbingowi” w firmie jest wprowadzenie solidnie przygotowanej procedury mobbingowej.
Powinna ona być dostosowana do organizacji panującej w danej firmie. A także uwzględniać jej specyfikę, wypracowany sposób komunikowania się, procedowania w sprawach spornych.
Niewątpliwie również możliwości rozwiązań, na wypadek sytuacji, gdy rzeczywiście postępowanie sprawdzające wykaże mobbing.
Dlatego procedura antymobbingowana powinna być „uszyta na miarę” danej firmy. Nie może być dokumentem, którego nikt nie stosuje, nie rozumie, jest bo jest „ad acta”.
Tworzone w mojej kancelarii procedury antymobbingowe zawierają nie tylko rozwiązania w zakresie przeciwdziałania mobbingowi, ale traktują temat znacznie szerzej.
Są to procedury dotyczące przestrzegania zasad współżycia społecznego, w tym przeciwdziałania mobbingowi oraz ograniczania ryzyka związanego z konfliktami w miejscu pracy.
Procedura antymobbingowa w firmie – 3 kwestie, które powinien uwzględnić pracodawca
Tradycyjne procedury antymobbingowe koncentrują się na 3 rozwiązaniach dla pracodawcy:
- Możliwość anonimowego zgłaszania niewłaściwych zachowań
- Ankiety dotyczące niepokojących zachowań w miejscu pracy
- Postępowanie umożliwiające weryfikację zgłoszeń dotyczących mobbingu.
Spis treści procedury, którą przygotowujemy na zlecenie danej firmy przedstawia się następująco:
- Definicje i cel procedury
- Zakres działania procedury
- Prawa i obowiązki pracowników i pracodawcy
- Obowiązki pracodawcy
- Zgłaszanie zachowań łamiących zasady współżycia społecznego, w szczególności mobbingowych i dyskryminacyjnych
- Odpowiedzialność za mobbing, dyskryminację lub molestowanie seksualne
- Działania zapobiegawcze
- Przeciwdziałanie łamaniom zasad współżycia społecznego w szczególności mobbingowi, dyskryminacji lub molestowaniu seksualnemu
- Komisja ds. przeciwdziałania łamania zasad współżycia społecznego, w szczególności mobbingowi i dyskryminacji, molestowania seksualnego
- Działania interwencyjne i wspomagające
- Postanowienia końcowe
- Poufność
- Zmiany procedury.
Monika Drab
radca prawny
Photo by Icons8 Team on Unsplash
***
Podcastu Prawne Sekrety Zarządów Spółek posłuchasz również na YouTube:
***
E-book: Mobbing w pracy – Co dalej?
Dowiedz się co zrobić, gdy jesteś mobbingowana/y!
Polecamy tą publikację, jeśli:
- Ty lub osoba z Twojego otoczenia jest mobbingowana.
- Ale nie wiecie co zrobić dalej, jak się bronić, jak walczyć?
- Chcecie dochodzić zapłaty za swoje szkody i krzywdy.
E-book składa się z 14 stron + wzory dokumentów do zastosowania [Czytaj dalej…]
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }