Czy odwołanie pracownika z urlopu jest dopuszczalne? Jaką odpowiedzialność za takie działanie ponosi zarząd firmy? Zajmiemy się dziś właśnie tym tematem.
Poniżej przeczytasz:
- Kiedy można odwołać pracownika z urlopu?
- Jak odwołać pracownika z urlopu?
- O odszkodowaniu za niezgodne z prawem odwołanie z urlopu
- Jak na taką okoliczność Zarząd powinien się zabezpieczyć?
Zachęcamy do zorganizowania w Państwa firmie szkolenia zamkniętego ze wszystkich najważniejszych i nadchodzących zmian w kodeksie pracy:
“Prawo pracy dla HR w pytaniach i odpowiedziach”
Dlaczego?
Ponieważ to SZKOLENIE ZE WSZYSTKICH KLUCZOWYCH ZAGADNIEŃ ZWIĄZANYCH Z PRAWEM PRACY
Kiedy można odwołać pracownika z urlopu?
Przychodzi pani Dyrektor finansowa do Prezesa i mówi:
– Panie Prezesie mamy kontrolę z PIP-u, pani kadrowa na urlopie. Musimy ją odwołać bo nie ma kto zająć się panią z PIP-u, wydać jej dokumentów, udzielić informacji!
Prezes:
– Dobrze, zatem niech wraca, proszę zadzwonić do pani kadrowej i powiedzieć, że urlop weźmie w innym terminie.
Na temat odwołania pracownika z urlopu napisano już wiele, ale podczas jednego z ostatnich szkoleń zadano mi pytanie:
W jakich konkretnie sytuacjach Zarząd może odwołać pracownika zgodnie z prawem. I jeśli się okaże, że nie uczyni tego zgodnie z literą prawa to czy ponosi odpowiedzialność?
Zdarzają się bowiem sytuacje kiedy odwoływany z urlopu pracownik pozywa zarządzaną przez nas firmę np. o odszkodowanie za uporczywe naruszanie praw pracowniczych poprzez powtarzające się odwoływania z urlopów albo „zawracanie głowy” na urlopie przez ciągłe telefony.
Faktycznie, mamy czas wakacji – dla pracowników to okres urlopów. Dla Zarządów nic się nie zmienia☺ – wyniki trzeba robić jak w pozostałych miesiącach roku – a również i najróżniejsze kontrole mogą się zdarzyć.
Jednak – moim zdaniem – kontrola w firmie nie powinna stanowić uzasadnienia do odwołania pracownika z urlopu. Bowiem mieści się ona w granicach ryzyka prowadzenia działalności i nie jest sytuacją NIE DO PRZEWIDZENIA.
Zgodnie z art. 167 §1 Kodeksu pracy:
Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu.
Przeczytaj też koniecznie:
- Odpowiedzialność zarządu za mobbing w pracy
- Ochrona sygnalistów
- Prezes Zarządu na zwolnieniu lekarskim
Jakie są okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu
Okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu to nie są typowe sytuacje, które mogą się w firmie wydarzyć. Takie jak kontrola, albo konieczność przygotowania dokumentów na radę nadzorczą, czy jakiegoś nagłego raportu np. dla spółki matki albo sprawozdania.
Okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu to na pewno będą różnego rodzaju katastrofy wymagające obecności pracownika, a także okoliczności, które zaliczylibyśmy do tzw. siły wyższej.
Na temat zakłócanie przez pracodawcę urlopu wypoczynkowego wypowiedział się niedawno Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 marca 2017 r., sygn. akt I PK 130/16:
Zobowiązanie pracownika przez pracodawcę do pozostawania w gotowości do pracy czy wymuszanie na nim świadczenia pracy w czasie urlopu wypoczynkowego (werbalne, pozawerbalne – przez presję psychiczną lub spowodowane wadliwą organizacją pracy powodującą konieczność wykonywania obowiązków pracowniczych w tym okresie) stanowi zaprzeczenie istoty urlopu wypoczynkowego przeznaczonego na czas niezakłóconego odpoczynku pracownika.
Należy pamiętać, że co innego jest odwołać pracownika z urlopu a co innego przesunąć termin urlopu:
- Odwołanie pracownia z urlopu – tylko, gdy wystąpią okoliczności, których nie można było przewidzieć – dość restrykcyjny warunek.
- Przesunięcie pracownikowi terminu urlopu – gdy wystąpią szczególne potrzeby pracodawcy, jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy – mniej restrykcyjny warunek.
Jak odwołać pracownika z urlopu?
Na moment odwołania pracownika z urlopu Zarząd nie ma obowiązku podawania pracownikowi szczegółowego uzasadnienia wezwania do powrotu do pracy.
Wystarczy, że oświadczenie Zarządu o odwołaniu dotrze do pracownika przebywającego na urlopie. Ale jak to zrobić? Orzecznictwo Sądu Najwyższego nie przychodzi nam z pomocą, gdyż:
- Pracownik przebywający na urlopie wypoczynkowym nie ma obowiązku kontrolowania poczty elektronicznej.
- Pracownik, który korzysta z urlopu wypoczynkowego, zwolniony jest bowiem czasowo z obowiązku świadczenia pracy i pozostaje czasowo poza sferą pracowniczego podporządkowania. Co oczywiste, nie utrzymuje w tym okresie stałego, codziennego kontaktu z pracodawcą. Nie należy zatem wymagać (…) aby odczytywał intencję pracodawcy odwołania z urlopu wypoczynkowego, z faktów konkludentnych. Na przykład z rozmowy telefonicznej przeprowadzonej w przedostatnim dniu urlopu, w której uzyskuje informację, że jest potrzebny w pracy.
[tak: Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2017 r., sygn. akt II PK 26/16]
Odszkodowanie za niezgodne z prawem odwołanie z urlopu
Jeżeli po powrocie do pracy pracownik uważa, że odwołanie z urlopu nie było uzasadnione, może on dochodzić przed sądem ewentualnego odszkodowania od firmy (pracodawcy) za szkodę, którą z tego tytułu poniósł.
Firma ponosi wówczas odpowiedzialność nie tylko za rzeczywiste straty związane ze swym działaniem. Ale także za utracone przez pracownika korzyści np. związane z dodatkową pracą którą chciał wykonywać podczas urlopu.
Pracodawca jest zobowiązany pokryć wszystkie koszty, które pracownik poniósł a są one w bezpośrednim związku z odwołaniem z urlopu. Chodzi tu o koszty, których by nie poniósł, gdyby nie został odwołany z urlopu, czyli:
- koszty podróży powrotnej pracownika, jak i członków jego rodziny,
- ekwiwalent za część kosztów zakwaterowania, które nie zostało wykorzystane,
- utracone korzyści, które uprawdopodobni pracownik.
Dlatego należy rozważyć czy opłacalna będzie dla firmy decyzja o odwołaniu pracownika z urlopu który na przykład spędza wakacje w odległych krajach i trzeba będzie zapłacić za bilety dla całej rodziny oraz pokryć koszty straconych wakacji.
Odpowiedzialność karna zarządu
O ile ewentualne odszkodowanie zapłaci firma, to odpowiedzialność karna jest już indywidualna i wynika z art. 218 § 1a Kodeksu karnego zgodnie z którym:
Kto, wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Może mieć to znaczenia w przypadku chęci ubiegania się przez członków Zarządu o zamówienie publiczne.
Wykonawcę będącego osobą fizyczną, którego prawomocnie skazano za przestępstwo m.in. z art. 218 Kodeksu karnego wyklucza się a ofertę wykonawcy wykluczonego uznaje się za odrzuconą.
Przeczytaj też koniecznie:
- Odwołanie prezesa zarządu
- Prawne sekrety zarządów spółek – podcast
- Powołanie członka zarządu na prezesa
Jak zatem Zarząd powinien się zabezpieczyć?
Oto moje trzy dobre rady, jak zabezpieczyć zarząd przed odpowiedzialnością za nieprawidłowe odwołanie pracownika z urlopu.
1. Kluczowe są zawsze zapisy umowy z pracownikiem. Można ustalić – moim zdaniem – z osobami zatrudnionymi na stanowiskach kierowniczych (strategicznych) że będą informowały o miejscu swojego pobytu podczas urlopu.
Właśnie po to, abyśmy jako Zarząd mogli ocenić, czy w przypadku wystąpienia okoliczności, która była nie do przewidzenia jest racjonalne, aby ponieść koszty odwołania danego pracownika z urlopu.
2. Należy na etapie umowy ustalić także drogę kontaktu w sytuacji jak powyżej.
3. Odwołanie z urlopu traktować jako absolutną ostateczność. Stosować w sytuacjach wyjątkowych, dbać o wyznaczenie przez kadrę kierowniczą na swoich zastępców na czas urlopów osoby o porównywalnych kompetencjach do nieobecnych.
Odwołanie pracownika z urlopu – najcześciej zadawane pytania
O co najczęściej pytają mnie moi klienci HRów? Oto pytania:
Kiedy pracodawca może odwołać zaplanowany urlop?
Najważniejsze jest to, że każdy pracownik posiada prawo do corocznego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Jest to nawet zapisane w Konstytucji RP w art. 66. Pracodawca może jednak odwołać swojego pracownika wówczas, gdy nagłe okoliczności wymagają obecności pracownika w firmie. Ważne jest jednak to, żeby takie okoliczności zaistniały w chwili rozpoczynania urlopu. Oznacza to jednocześnie, że odwołanie pracownika jest dozwolone w przypadku, gdy jego nieobecność skutkowałaby poważnymi zakłóceniami w pracy.
Kiedy pracodawca może odwołać pracownika z urlopu bezpłatnego?
Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu bezpłatnego wówczas, gdy urlop ten trwa dłużej niż 3 miesiące. Uwaga – ważne jest to, by taka możliwość odwołania z bezpłatnego urlopu została zawarta w oświadczeniu pracodawcy, w którym akceptuje wniosek urlopowy.
Jak wygląda przykładowy wzór oświadczenia o odwołaniu pracownika z urlopu?
Takie oświadczenie może na przykład mieć takie brzmienie:
Oświadczenie o odwołaniu pracownika z urlopu wypoczynkowego
Działając w imieniu spółki [***] z siedzibą w [***], na podstawie przepisu art. 167 Kodeksu pracy niniejszym odwołuję Panią/Pana z urlopu wypoczynkowego i zobowiązuję do stawienia się w pracy w dniu [***] o godzinie [***].
Powyższe jest uzasadnione szczególną potrzebą pracodawcy, tj. okolicznościami nieprzewidzianymi w chwili rozpoczynania przez Panią/Pana urlopu wypoczynkowego.
Jednocześnie proszę o dostarczenie [wskazać miejsce i termin] dokumentów potwierdzających koszty poniesione przez Panią/Pana będące w bezpośrednim związku z niniejszym odwołaniem z urlopu.
***
Zapraszam Cię także na szkolenia VOD, w tym:
- Jakie pytania zadać przed powołaniem do zarządu?
- Odpowiedzialność członka zarządu od powołania do odwołania
- Rezygnacja członka zarządu
- Odwołanie członka zarządu
- Absolutorium fakty i mity
- Odpowiedzialność prokurenta
- Odpowiedzialność wekslowa członka zarządu
Pozostańmy w kontakcie:
- Linkedin Monika Drab
- Facebook – Monika Drab Kancelaria Prawna M.D. Legal Solutions
- X – @DrabMonika42442
Zapraszam na zakupy po wzory dokumentów przydatne członkom zarządu:
- Uchwała w przedmiocie powołania członka zarządu spółki z o.o. i spółki akcyjnej
- Umowa z prokurentem wraz z uchwałą o powołaniu prokurenta
- Wzory Rezygnacji z funkcji członka zarządu wzór – w 5 wariantach
- Kontrakt menedżerski
- Regulamin Zarządu w wersji polskiej i angielskiej
***
To tylko „konstruktywna krytyka”… Odpowiedzialność zarządu za mobbing w pracy
Wiadomym jest, że pracodawca musi przeciwdziałać mobbingowi. Jednak, czy jako członek zarządu wiesz, co to znaczy „przeciwdziałać mobbingowi” w firmie oraz co może się stać, gdy nie przeciwdziałacie temu zjawisku w sposób odpowiedni?
Postanowiłam napisać dziś o tej szczególnej odsłonie odpowiedzialności członków zarządu. Obserwuję bowiem coraz więcej pozwów pracowników o odszkodowania i zadośćuczynienia za stosowanie mobbingu w pracy. A zasądzane kwoty są często niebotyczne… [Czytaj dalej…]
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }