Odwołanie prezesa zarządu

Odwołanie prezesa zarządu czyli Trzy historie prezesów zarządu i trzy morały.

Niby prosta sprawa: odwołujemy i „do widzenia!”. A jednak odwołanie z zarządu jest źródłem wielu błędów i kontrowersji. Jest też jedną z fraz bardzo często wpisywanych do wyszukiwarki google.

Użytkownicy Internetu pytają się:

Kto odwołuje zarząd spółki? Kto może odwołać zarząd spółki?

Zatem, temat jest gorący i zazwyczaj palący.

Jednak jedno, to poprawnie odwołać członka zarządu a drugie, to spróbować zabezpieczyć się przed odwołaniem.

Zastrzeżenie jest takie: tytuł publikacji mówi o prezesie zarządu, ale oczywiście wszystko co przedstawiam dotyczy wiceprezesów i innych członków zarządu bez tytułu „prezesowskiego”.

Bo w spółce wcale nie musi być prezesa! Mogą być tylko członkowie zarządu. 

Ale pewnie i tak pracownicy oraz inne osoby będą zwracały się: Pani Prezes, Panie Prezesie. 

Trzy historie odwołania Prezesów – trzy morały

Z tej publikacji nauczycie się najważniejszych rzeczy o odwołaniu z zarządu wyciągając wnioski z trzech historii.

***

UWAGA: Zamiast czytać, możesz słuchać w moim podkaście:

***

Zaparz dobrą kawę i zaczynamy!

Oto Pierwsza historia:

Uchwała o odwołaniu członka zarządu

Przychodzi szefowa biura zarządu do prezesa: 

– Panie prezesie, w porządku obrad najbliższej rady nadzorczej jest punkt „zmiany w składzie zarządu”. Czy w tym dniu nie jest Pan przypadkiem na wyjeździe służbowym w Krakowie? 

Prezes:

– A mam być? 

Szefowa biura zarządu:

– Dobrze by było. 

Rada nadzorcza podjęła uchwałę o odwołaniu członka zarządu, a następnie uchwałę o  upoważnieniu przewodniczącego rady do wręczenia prezesowi wypowiedzenia umowy, którą miał ze spółką. Prezes przebywał jednak w tym dniu na wyjeździe służbowym.

Jeśli taka sytuacja przydarzy się członkowi zarządu – jest to błąd rady nadzorczej, który de facto prezes mógłby wykorzystać na swoją korzyść. 

Zapamiętaj!

Jeśli rada nadzorcza odwoła Cię i nie wypowie Ci równocześnie (w tej samej uchwale umowy) to z momentem odwołania Cię traci ona nad Tobą swoją – nazwijmy to władzę – i już nie może wypowiedzieć Ci umowy.

Morał:

Dobrze, jest mieć zaufane osoby w biurze zarządu oraz dobrze spisany ze spółką kontrakt, który zapewni członkowi zarządu poduszkę finansową na wypadek niespodziewanego odwołania z zarządu.

***

Przeczytaj koniecznie również:

• Odpowiedzialność członka zarządu za weksel
• Absolutorium dla zarządu
• Solidarna odpowiedzialność członków zarządu
• Odpowiedzialność członka zarządu

Łyk dobrej kawy i Druga historia Prezesa zainspirowana Waszymi komentarzami:

Odwołanie członka zarządu i prawo do premii

Prezes zarządu miał w kontrakcie ustaloną premię od wyników spółki. Zapis o premii zawierał też dość częste sformułowanie, że premia nie należy się, jeśli przyczyną odwołania będzie:

• naruszenie zapisów umowy czy statutu spółki, 
• działania niekorzystne dla spółki. 

Zgromadzenie wspólników postanowiło dokonać zmiany warty i wymienić skład zarządu, rozpoczęli obrady i zrobili przerwę. Prezes zarządu chcąc zapobiec sytuacji, w której spółka nie wypłaci mu wypracowanej premii, zlecił przelew premii na swoje konto.

Zgromadzenie wspólników podjęło uchwałę o odwołaniu prezesa zarządu a następnie spółka zarzuciła prezesowi, że działał na niekorzyść spółki i nie miał uprawnienia do zlecenia dyspozycji przelewu premii w dniu w którym podjęto uchwałę o odwołaniu z zarządu. 

Zapamiętaj!

Odwołanie członka zarządu jest skuteczne z chwilą podjęcia uchwały. W momencie odwołania spółka musi:

• zawiadomić członka zarządu o odwołaniu, 
• w terminie 7 dni złożyć wniosek o wykreślenie z KRS.

Jeśli spółka skutecznie nie poinformuje członka zarządu o odwołaniu, to poniesie tego negatywne skutki. Członek zarządu nie ponosi odpowiedzialności za czynności podjęte po odwołaniu, a przed uzyskaniem informacji w tym zakresie.

Zatem wracając do naszego Prezesa zarządu – wg mnie – mógł on jako osoba uprawniona do reprezentacji spółki dokonać dyspozycji przelewu premii w czasie przerwy w obradach zgromadzenia wspólników, które dopiero po przerwie podjęło uchwałę o jego odwołaniu i poinformowało o swej uchwale. 

Morał:

Dobrze jest mieć zabezpieczony kontrakt, który zagwarantuje Ci bezwzględnie wypłatę premii. Skorzystaj z moich sprawdzonych zapisów są w TYM miejscu.

Negocjując zasady wypłaty premii zadbaj o to, by w kontrakcie zostały określone jednoznaczne kryteria wypłaty premii. Jeśli za Twojej kadencji spółka osiągnie określony zysk Twoja premia zostanie wypłacona. Pamiętaj przy tym, aby zabezpieczyć dokumenty finansowe spółki, które poświadczą osiągnięty wynik na moment Twojego odejścia ze spółki.

***

Przeczytaj koniecznie również:

• Zmiany w kodeksie pracy 2023 – za ich wdrożenie w firmach odpowiada zarząd
• Kontrakt menedżerski – czym jest i kiedy warto go zawrzeć?
• Polecenia wydane członkom Zarządu
• Pełnomocnictwa w spółkach

   Łyk dobrej kawy i Trzecia historia Prezesa:

Zaskarżenie uchwały o odwołaniu członka zarządu

Prezes zarządu z wielkim poświęceniem realizował cele, prowadził spółkę do sukcesu, często kosztem rodziny, weekendów, wakacji. Spółka jednak – pomimo bardzo dobrych wyników – postanowiła zmienić zarząd.

Prezes zarządu został odwołany przez radę nadzorczą uchwałą podjętą przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Ale nie mógł pogodzić się z takim potraktowaniem.

Zdawał sobie sprawę, że „prezesem się bywa a nie jest” i że spółka może go w każdym czasie odwołać, ale nie sądził, że to się wydarzy, szczególnie, że efektem jego zarządzania stała się stabilna i silna sytuacja spółki.

Postanowił zaskarżyć uchwałę o odwołaniu do sądu i tam dochodzić swoich praw pokazując spółce, że nie można ot tak po prostu pozbywać się zarządzających, tym bardziej, że wg. niego do odwołania doszło z naruszeniem przepisów, gdyż nie wszyscy członkowie rady zostali powiadomieni o treści projektu uchwały o odwołaniu prezesa zarządu a dodatkowo jeden z członków rady zgłosił sprzeciw przeciwko głosowaniu nad odwołaniem przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.

Zapamiętaj!

Jako członek zarządu nie możesz zaskarżyć uchwały zgromadzenia wspólników (sp. z o. o.) lub walnego zgromadzenia akcjonariuszy (spółka akcyjna) o Twoim odwołaniu! 

Jest na to uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 1 marca 2007r. (sygn. akt III CZP 94/06). Znajdziesz w niej wyjaśnienie, że członek zarządu z chwilą odwołania  traci legitymację do wytoczenia powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały sprzecznej z ustawą (czyli z ksh).

Pamiętaj jednak, że dla Ciebie lepiej jest jeśli odwoła Cię rada nadzorcza…

Czy wiesz dlaczego? 

Ponieważ Sąd Najwyższy uznał, że jeśli członek zarządu spółki został odwołany przez radę nadzorczą, to może  dochodzić w sądzie ustalenia nieważności tej uchwały. Podstawą takiego roszczenia jest przepis Kodeksu postępowania cywilnego.

W konsekwencji jeśli odwoła Cię rada nadzorcza możesz podważyć swoje odwołanie i doprowadzić do swojego „przywrócenia”. Uściślając  – sąd może ustalić, że Twoja funkcja w zarządzie nigdy nie ustała. 

Odnosząc się do planów naszego prezesa zarządu co do zaskarżenia uchwały rady nadzorczej do sądu, to rzeczywiście mógłby mieć szansę na uzyskanie ochrony prawnej. Warto pamiętać, że uchwały rady nadzorczej są nieważne jeśli nie wszyscy członkowie rady zostali powiadomieni o treści projektu uchwały. A tak było w opisanym przypadku.

Dodatkowo – owszem rada nadzorcza może podejmować uchwały przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość także w sprawach, dla których umowa spółki przewiduje głosowanie tajne [odwołanie członka zarządu], jednak tylko wtedy, gdy żaden z członków rady nadzorczej nie zgłosi sprzeciwu, a w opisanej sprawie zgłosił. 

Morał:

Nie warto jest poświęcać się dla spółki, jeśli przed powołaniem do zarządu nie zadbałaś/eś o odpowiednie zapisy, które zagwarantują Ci spokojny sen na wypadek Twojego odwołania z zarządu. 

Moja rekomendacja dla Ciebie

Bezwzglednie, sprawdź w umowie spółki/statucie kto może Cię odwołać?

Jeśli jest to rada nadzorcza, to wraz z uchwałą o odwołaniu to jeszcze może nie być koniec … 🙂

***

Odwołanie prezesa zarządu – najczęściej zadawane pytania

Spójrzmy na najczęściej zadawane mi pytania w kontekście odwołania prezesa zarządu:

Jak odwołać prezesa zarządu?

Przyjrzyjmy się odpowiednim przepisom kodeksu spółek handlowych. Otóż zgodnie z § 4 art. 201 ksh członek zarządu odwoływany zostaje uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Oznacza to, że sposób odwołania prezesa może przewidywać umowa spółki i w takiej sytuacji jej postanowienia są wiążące. W przeciwnym razie, czyli jeśli umowa spółki na ten temat milczy, decyzję o odwołaniu podejmuje zgromadzenie wspólników w formie uchwały.

Kto może odwołać członka zarządu?

Tutaj również przepisy KSH są jasne i przejrzyste. Otóż artykuł 203 § 1 k.s.h. mówi wprost, iż członek zarządu może być w każdym czasie odwołany uchwałą wspólników.

Wnioskować z tego można, że aby można było odwołać członka zarządu należy zwołać zgromadzenia wspólników, które podejmie stosowną uchwałę. Członka zarządu można odwołać z datą przyszłą.

Odwołanie członka zarządu – jakie przepisy?

Odwołanie członka zarządu, tak samo jak prezesa zarządu, reguluje ten sam przepis kodeksu spółek handlowych, czyli art. 203 § 1. Mówi on – przypomnę – że członek zarządu może być w każdym czasie odwołany uchwałą wspólników. Co więcej, paragraf 2 tego samego artykułu mówi, że umowa spółki może zawierać inne postanowienia, w szczególności ograniczać prawo odwołania członka zarządu do ważnych powodów.

Aby doszło do odwołania członka zarządu musi zostać zwołane zgromadzenie wspólników i podjęta uchwała, której wzór podaję niżej.

Jak wygląda wzór uchwały o odwołaniu członka zarządu?

Wzór uchwały może wyglądać na przykład tak (spółka jest fikcyjna):

Uchwała nr 1/2023

Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników AVALON Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością / akcyjnej
z siedzibą w Warszawie z dnia 02.02.2023 roku

1

Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników AVALON Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie niniejszym odwołuje Pana Jana Kowalskiego z Zarządu Spółki ze skutkiem na koniec dnia 31.03.2023 roku

2

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Uchwała została podjęta w głosowaniu tajnym. „Za” głosowały 3 osoby, „przeciw” – brak, „wstrzymujących się” – brak.

***

Jeśli masz pytania, skorzystaj z porady prawnej u mnie TUTAJ>>

autor:

Monika Drab
radca prawny

***

Podcastu Prawne Sekrety Zarządów Spółek możesz słuchać również na YouTube:

Kontrakt menedżerski – czym jest i kiedy warto go zawrzeć?

Sposoby zatrudniania kadry kierowniczej (dyrektorów, prezesów, członków zarządu) w spółkach rodzą w praktyce wiele pytań. Na jakiej bowiem podstawie najkorzystniej zatrudnić kadrę kierowniczą? Czym różni się umowa o pracę od kontraktu menedżerskiego?

Czy z osobami zarządzającymi firmą zawierać w ogóle jakieś dodatkowe umowy, czy też ograniczyć się do samego aktu powołania do zarządu spółki? Sprawdź, jakie rozwiązanie jest korzystniejsze… [Czytaj dalej…]

********

Pobierz ebooka:

Rezygnacja z funkcji członka zarządu

***

Skorzystaj z Porady Prawnej