Monika Drab

radca prawny

Jestem ekspertką Business Centre Club ds. odpowiedzialności prawnej członka zarządu, twórczynią platformy VOD Prawo dla zarządu
[Więcej >>>]

Dokumenty i usługi dla Ciebie

Prawo Holdingowe – wiążące polecenia dla Zarządu

Monika Drab11 stycznia 2024Komentarze (0)

Kto rządzi w spółkach? 

Powszechnie uważa się, że zarząd rządzi, rada nadzorcza nadzoruje, a wspólnicy/akcjonariusze inwestują? 

Oj nie w każdej spółce. Setki przykładów z praktyki dowodzi, że bardzo często zarząd podpisuje, rada nadzorcza/wspólnicy/akcjonariusze decydują.

Poważne zmiany w zakresie wiążących poleceń dla zarządu wprowadziło Prawo holdingowe
– musisz o nich wiedzieć.

Choć odruchowo i naturalnie wzbudza Twoje oburzenie to, że zarząd wykonuje polecenia właścicieli, to nie raz ani dwa słyszałeś, że niektórzy mają tak:

„poręczycie ten kredyt matuli [spółce matce]”

„słuchaj [do prezesa zarządu] przyjdzie do Ciebie na rozmowę Jan Kowalski – zatrudnisz go na doradcę zarządu”

„a co do umowy z dystrybutorem XYX, to wiecie [do zarządu] mamy dług wdzięczności, dajcie im godny rabat”.

Niby wiesz, że tak nie można. Wszak ustawodawca w Kodeksie spółek handlowych wprost wyłączył możliwość wydawania Zarządowi wiążących poleceń. 

Dotyczy to zarówno spółki z ograniczoną odpowiedzialnością:

Rada nadzorcza nie ma prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki. (art. 219 § 2 Kodeksu spółek handlowych),

jak i spółki akcyjnej:

Walne zgromadzenie i rada nadzorcza nie mogą wydawać zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki. (art. 375 1 Kodeksu spółek handlowych).

I te zasady pozostają bez zmian, chyba, że spółka, którą zarządzasz jest w Grupie Spółek uregulowanej w nowych przepisach KSH.

Co to jest „grupa spółek” w rozumieniu nowych przepisów?

W spółkach, które nie są w Grupie Spółek wykonywanie poleceń wydanych przez rady nadzorcze, wspólników, akcjonariuszy nie zwalnia członków zarządu z odpowiedzialności za podejmowane decyzje, za decyzje które wykonane „pod dyktando” innych, okazały się np. niekorzystane dla spółki. 

Wiazace polecenia spolki dominujacej - Monika Drab-Grotowska

UWAGA – mamy nowy porządek prawny – Prawo holdingowe!

W nowych przepisach art. 21 ze znaczkiem 1 do 21 ze znaczkiem 16 KSH zostały uregulowane wiążące polecenia dla zarządów.

Dotyczą one spółek działających w tzw. Grupie Spółek.

Grupa spółek obejmuje spółkę dominującą i spółkę albo spółki zależne, będące spółkami kapitałowymi, kierujące się zgodnie z uchwałą o uczestnictwie w grupie spółek wspólną strategią w celu realizacji wspólnego interesu (interes grupy spółek), uzasadniającą sprawowanie przez spółkę dominującą jednolitego kierownictwa nad spółką zależną albo spółkami zależnymi.

Na potrzeby tej publikacji opowiem o pewnej zmianie, która może mieć wpływ na decyzję o objęciu funkcji członka zarządu w danej spółce.

Co to jest wiążące polecenie?

Otóż, spółka dominująca może wydać spółce zależnej należącej do Grupy Spółek wiążące polecenie dotyczące prowadzenia spraw spółki.

Takie wiążące polecenie może mieć:

  • formę pisemną
  • lub elektroniczna pod rygorem nieważności

Musi też:

  • wskazywać interes grupy spółek,
  • a także spodziewane korzyści lub szkody spółki zależnej będące następstwem wykonania polecenia spółki dominującej.

Jednak to nie wszystko!

Wiążące polecenie musi też wskazywać przewidywany sposób i czas naprawienia szkody spółce zależnej, poniesionej w wyniku stosowania się do polecenia spółki dominującej!

Tak więc nie ma swobody w treści wiążącego polecenia. Spółka dominująca nie może polecenia przekazać ustnie czy też wysłać lakonicznego e-maila do zarządu spółki zależnej. Musi trzymać się zachować minimalne wymogi wiążącego polecenia, czyli:

Wiążące polecenie wskazuje co najmniej:

1) oczekiwane przez spółkę dominującą zachowanie spółki zależnej w związku z wykonaniem wiążącego polecenia;

2) interes grupy spółek, który uzasadnia wykonanie przez spółkę zależną wiążącego polecenia;

3) spodziewane korzyści lub szkody spółki zależnej, które będą następstwem wykonania wiążącego polecenia, o ile występują;

4) przewidywany sposób i termin naprawienia spółce zależnej szkody poniesionej w wyniku wykonania wiążącego polecenia.

Czy wiążące polecenie trzeba wykonać?

Wykonanie wiążącego polecenia przez spółkę zależną należącą do Grupy Spółek wymaga uprzedniej uchwały zarządu spółki zależnej.

czyli, jeśli zarząd spółki zależnej jest Na TAK = Uchwała

I tu wzrasta rola osób tworzących uchwały dla zarządów!

Uchwała o wykonaniu wiążącego polecenia nie może być lakoniczna czy jednozdaniowa.

Musi zawierać co najmniej elementy treści wiążącego polecenia.

Zatem, jeśli zarząd spółki zależnej decyduje się wykonać wiążące polecenie to w uchwale zarząd musi zawrzeć:

1) oczekiwane przez spółkę dominującą zachowanie spółki zależnej w związku z wykonaniem wiążącego polecenia;

2) interes grupy spółek, który uzasadnia wykonanie przez spółkę zależną wiążącego polecenia;

3) spodziewane korzyści lub szkody spółki zależnej, które będą następstwem wykonania wiążącego polecenia, o ile występują;

4) przewidywany sposób i termin naprawienia spółce zależnej szkody poniesionej w wyniku wykonania wiążącego polecenia.

Odmowa wykonania wiążącego polecenia

Wiążące polecenia jak wiemy mogą być różne, wśród nich są i takie, które dotyczą np. zadłużenia spółki.

Zatem jeśli zarząd spółki zależnej jest Na NIE = Uchwała z uzasadnieniem

I tu ponownie pojawia się duże pole do popisu dla osób tworzących uchwały dla zarządów!

Trzeba przygotować sensowne uzasadnienie dla odmowy wykonania polecenia płynącego od spółki dominującej.

Jakimi argumentami można się kierować?

Są dwie możliwości:

Jeśli spółka zależna jest spółka jednoosobową spółek, to może odmówić wykonania wiążącego polecenia, jeżeli wykonanie polecenia doprowadziłoby do niewypłacalności tej spółki albo do zagrożenia niewypłacalności. Możesz szybko i prosto nauczyć się jak ocenić czy spółka którą zarządzasz czy zarządzać będziesz wejdzie w stan niewypłacalności – wystarczy, że zapoznasz się z moim szkoleniem VOD na drab-legal.pl

Jeśli natomiast jesteś w zarządzie spółki należącej do grupy spółek ale innej niż jednoosobowa, to odmowa wykonania wiążącego polecenia, będzie mogła nastąpić jeżeli wystąpi uzasadniona obawa, że będzie ono sprzeczne z interesem tej spółki i wyrządzi jej szkodę, która nie będzie naprawiona przez spółkę dominującą lub inną spółkę zależną należącą do grupy spółek, w okresie najbliższych dwóch lat licząc od dnia, w którym nastąpi zdarzenie wyrządzające szkodę. 

Kto ponosi odpowiedzialność za szkodę powstałą wskutek wykonania wiążącego polecenia przez spółkę zależną?

Zwolnienie z odpowiedzialności za szkody

Warto będzie przy tej okazji przejrzeć umowy i statuty spółek i przemyśleć, czy nie wprowadzić surowszych wymogów odmowy wykonania wiążącego polecenia. 

W ramach przygotowania do nowej rzeczywistości prawnej wynikającej z Nowelizacji KSH możemy wykonać dla Twojego zarządu szczególności:

  • przygotowanie praktycznej analizy czy warto być spółką w Grupie Spółek i co to oznacza dla zarządów spółki dominującej i zależnych,
  • przygotowanie koniecznych zmian w umowach/statutach spółek pod kątem Nowelizacji KSH,
  • przygotowanie dokumentacji wewnętrznej, w tym zmian do regulaminów zarządu, rady nadzorczej dostosowanych do efektywnego funkcjonowania Państwa Spółki w ramach Nowego Prawa Holdingowego,
  • przygotowanie wzorów uchwał zarządów, które zminimalizują odpowiedzialność członków zarządów w związku z Nowelizacją KSH,
  • weryfikacja i rekomendacja zmian do kontraktów menedżerskich pod kątem Nowelizacji KSH i nowych zasad odpowiedzialności w zarządzie i radzie nadzorczej.

Dużą rolę odegra też Twoje Biuro Zarządu, bo pojawią się obowiązki do tworzenia obligatoryjnych uchwał.  

I teraz hit!

Za szkodę wyrządzoną wykonaniem wiążącego polecenia, członek zarządu i też rady nadzorczej spółki zależnej nie będzie ponosił odpowiedzialności na podstawie słynnych przepisów art. 293 (dot. sp. z o. o. ) i art. 483 (dot. spółki akcyjnej).

O tym rodzaju odpowiedzialności mówię na moim kompleksowym szkoleniu VOD – koniecznie zapoznaj się z nim tutaj>>

a także w publikacji na tym blogu Odpowiedzialność członka zarządu wobec spółki

Kto zatem i na jakich zasadach odpowie jeżeli wykonanie wiążącego polecenia przez zarząd spółki zależnej doprowadzi do strat, niewypłacalności i innych problemów spółki zależnej?

Przyjdź, dowiedz się i zarządzaj spółką bez ryzyka! Więcej szczegółów w tym miejscu>>

Z  moich szkoleń VOD dowiesz się co zrobić, aby skutecznie zabezpieczyć swoją pozycję w zarządzie.

Dołącz do Grupy Dobrze Zabezpieczonych Członków Zarządu po szkoleniu:  „Nowelizacja KSH. Prawo holdingowe. Odpowiedzialność członka zarządu” Poznaj program i szczegóły

Zapraszam Cię na szkolenia VOD, w tym:

Pozostańmy w kontakcie:

Zapraszam na zakupy po wzory dokumentów przydatne członkom zarządu:

 

 

W czym mogę Ci pomóc?

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Monika Drab Kancelaria Radcowska w celu obsługi przesłanego zapytania. Szczegóły: polityka prywatności.

    { 0 komentarze… dodaj teraz swój }

    Dodaj komentarz

    Na blogu jest wiele artykułów, w których dzielę się swoją wiedzą bezpłatnie.

    Jeśli potrzebujesz indywidualnej pomocy prawnej, napisz do mnie :)

    Przedstaw mi swój problem, a ja zaproponuję, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić i ile będzie kosztować moja praca.

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez M.D. LEGAL SOLUTIONS w celu obsługi komentarzy. Szczegóły: polityka prywatności.

    Poprzedni wpis:

    Następny wpis: